Mẹ Bầu nên uống bao nhiêu nước mỗi ngày?

Bs Bích Trang BMT thường ví tầm quan trọng của nước đối với mẹ bầu giống như “nguồn dầu bôi trơn” cho toàn bộ cỗ máy thai kỳ. Nếu thiếu đi lượng chất lỏng này, gần như mọi hoạt động trao đổi chất, lưu thông máu, hình thành nước ối và thải độc của cơ thể người mẹ đều chậm lại, kéo theo nguy cơ cho cả mẹ lẫn bé. Vậy rốt cuộc, Mẹ Bầu nên uống bao nhiêu nước mỗi ngày và nên áp dụng cách uống ra sao để vừa tốt cho thai nhi vừa không gây khó chịu, phù nề?

Bài viết dưới đây tổng hợp các khuyến nghị khoa học mới nhất, kinh nghiệm lâm sàng của Bs Bích Trang cùng lời giải cho những băn khoăn phổ biến nhất.

Vì sao nhu cầu nước của mẹ bầu tăng cao?
Ngay từ tam cá nguyệt đầu tiên, thể tích máu của mẹ đã bắt đầu tăng lên, đồng thời cơ thể cần nước để tạo dịch ối – môi trường “hồ bơi” giúp thai nhi phát triển và vận động an toàn. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy trong suốt thai kỳ, thể tích huyết tương người mẹ tăng thêm 40–50%. Ngoài ra, quá trình trao đổi chất, giải phóng nhiệt và tiêu hóa cũng mạnh hơn mức thông thường, buộc cơ thể phải có đủ nước để điều hòa nhiệt độ, vận chuyển dưỡng chất và loại bỏ độc tố. Nếu không bổ sung đầy đủ, mẹ dễ gặp táo bón, nhiễm trùng tiết niệu, nguy cơ nước ối giảm, thậm chí các cơn co bóp sinh non.

Lượng nước khuyến nghị cụ thể theo từng giai đoạn
Các hiệp hội sản khoa lớn trên thế giới khuyến cáo trung bình phụ nữ mang thai nên uống khoảng 12 cốc nước (2,8–3 lít) mỗi ngày, tức nhiều hơn 1–2 ly so với phụ nữ không mang thai. Tuy vậy, Bs Bích Trang nhấn mạnh không nên áp dụng một con số “cứng đờ” cho tất cả. Mẹ cần lắng nghe cơ thể, quan sát màu nước tiểu và xem xét khí hậu, mức hoạt động. Dưới đây là khung gợi ý:

• 3 tháng đầu: 1,8–2 lít/ngày (khoảng 8–9 ly). Nên uống thành ngụm nhỏ để hạn chế buồn nôn.
• 3 tháng giữa: 2–2,3 lít/ngày (9–10 ly). Nhu cầu tăng dần do thai nhi phát triển nhanh, nhau thai và khối lượng máu tiếp tục mở rộng.
• 3 tháng cuối: 2,5–3 lít/ngày (10–12 ly). Nếu thời tiết nắng nóng, mẹ vận động nhiều hoặc mang song thai, con số có thể nâng thêm 300–500 ml.
• Khoảng 20% lượng chất lỏng kể trên đến từ thức ăn – chủ yếu là súp, canh, rau quả mọng nước. Vì vậy, nếu bữa ăn phong phú trái cây, canh rau, mẹ có thể giảm nhẹ phần nước uống trực tiếp nhưng vẫn nên duy trì mức tối thiểu 2 lít.

Các dấu hiệu cho biết bạn đã uống đủ hay chưa

• Nước tiểu màu vàng nhạt, trong, lượng vừa phải.
• Môi, da không khô; cảm giác miệng ẩm.
• Ít bị chuột rút, không hoa mắt chóng mặt đột ngột.
• Trọng lượng cơ thể tăng đều đặn, không phù nhiều vào cuối ngày.
• Ngược lại, nước tiểu sẫm, môi khô, chán ăn, mệt mỏi hoặc táo bón bùng phát là tín hiệu thiếu nước. Mẹ hãy bổ sung ngay 1 ly 200 ml, sau đó uống rải rác chứ không “tu” liền một lúc.

Cách uống nước khoa học theo lời khuyên của Bs Bích Trang

• Chia nhỏ, uống đều: Hãy coi bình nước 2 lít như “trợ lý”. Đặt mục tiêu cứ 2 giờ uống 1 ly 200–250 ml, tương đương 7–8 lần mỗi ngày. Cách này giúp cơ thể hấp thu tối ưu, thận làm việc nhẹ nhàng, đồng thời giảm cảm giác đầy bụng.
• Đổi vị để kích thích: Nếu ngán nước lọc, mẹ có thể thêm vài lát chanh, cam, dưa leo, lá bạc hà hoặc trộn 20 ml nước ép trái cây tươi vào ly nước. Phương án khác là chuyển sang nước dừa tươi – giàu kali, magie – nhưng không quá 1 quả/ngày để tránh dư đường.
• Bù nước khi ra mồ hôi nhiều: Đi bộ 30 phút, tập yoga hoặc thời tiết trên 30 °C, mẹ nên uống thêm 250–500 ml và có thể bổ sung điện giải tự nhiên (nước oresol loãng hoặc pha chút muối khoáng) nhằm cân bằng natri, kali, hạn chế chuột rút.
• Kết hợp thực phẩm giàu nước: Dưa hấu, dâu tây, cam, bưởi, cần tây, súp lơ, bí đao, canh rau dền… vừa cung cấp vitamin vừa “đếm” vào tổng lượng nước.
• Đồ uống nên hạn chế hoặc tránh xa
• Caffeine: Cà phê, trà đặc, nước tăng lực dễ gây lợi tiểu, làm giảm hấp thu sắt và canxi. Khuyến cáo tổng caffeine không quá 200 mg/ngày – tương đương 1 ly cà phê phin nhỏ hoặc 2 lon trà xanh đóng chai.
• Nước ngọt có ga và nước ép đóng hộp: Hàm lượng đường cao, nguy cơ tiểu đường thai kỳ, tăng cân mất kiểm soát.
• Rượu bia: Tuyệt đối tránh vì ảnh hưởng hệ thần kinh thai nhi, gây rối loạn phát triển bào thai.

Các lợi ích nổi bật khi duy trì đủ nước

• Duy trì thể tích máu, bảo đảm oxy và dưỡng chất truyền tới nhau thai.
• Phát triển nước ối ổn định, giúp thai nhi “bơi” an toàn, tránh dây rốn quấn cổ quá chặt.
• Phòng táo bón, trĩ, nhiễm khuẩn đường tiết niệu – những “ác mộng” thường gặp của phụ nữ mang thai.
• Điều hòa thân nhiệt, ngăn say nắng, giảm phù nề chân.
• Giảm nguy cơ co thắt tử cung sớm, góp phần phòng ngừa sinh non.

Thế nào là uống quá nhiều?
Uống liên tục hơn 4 lít/ngày trong khi không hoạt động mạnh có thể gây loãng natri máu, dẫn đến buồn nôn, chóng mặt, thậm chí co giật. Vì vậy, dù cần nước, mẹ vẫn nên tuân thủ mức trung bình 2–3 lít, tăng giảm linh hoạt nhưng không lạm dụng cực đoan.

Câu hỏi thường gặp của các mẹ

• Uống nước lạnh có hại cho bé không? Nước mát 15–25 °C không gây hại. Tuy nhiên, nước đá quá lạnh có thể làm co mạch dạ dày, gây đầy hơi buồn nôn ở người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
• Nên uống nước trước khi ngủ không? Tốt nhất nên uống ngụm nhỏ 30–50 ml nếu khát, tránh uống 1 ly đầy gây tiểu đêm, mất ngủ. Hãy đảm bảo 200 ml nước ấm vào buổi sáng sớm để khởi động hệ tiêu hóa.
• Có cần uống nhiều nước hơn trước mỗi lần siêu âm? Trong tam cá nguyệt đầu, bàng quang đầy giúp bác sĩ quan sát rõ tử cung. Trước buổi hẹn 1–2 giờ, mẹ có thể uống thêm 500–700 ml nước và cố gắng không đi tiểu cho đến khi siêu âm xong.

Lời khuyên tổng kết từ Bs Bích Trang BMT
“Mỗi quả tim thai đập vững vàng nhờ dòng máu mẹ tràn đầy dưỡng chất, và dòng máu ấy không thể thiếu nước”, Bs Bích Trang khẳng định. Vì thế, câu hỏi Mẹ Bầu nên uống bao nhiêu nước mỗi ngày không chỉ là con số. Đó còn là chiến lược nhỏ, đều, đủ, đúng lúc và đúng loại. Hãy:

• Đặt nhắc giờ trên điện thoại hoặc sử dụng bình chia vạch 250 ml.
• Quan sát nước tiểu làm “thước đo” đơn giản nhất.
• Hỏi ý kiến bác sĩ riêng nếu có bệnh lý tim mạch, tiểu đường, tiền sản giật hoặc mang đa thai.

Một thai kỳ nhẹ nhàng không đến từ những bí quyết cầu kỳ mà bắt đầu bằng hành động nhỏ như nhấp ngụm nước đúng lúc. Chúc mẹ bầu duy trì thói quen uống đủ 2,5–3 lít mỗi ngày, nuôi dưỡng con yêu khỏe mạnh, đồng thời gìn giữ chính sức khỏe của bản thân. Và hãy nhớ, khi băn khoăn, luôn có đội ngũ y tế, trong đó có Bs Bích Trang BMT, sẵn sàng lắng nghe và hướng dẫn bạn trên hành trình thiêng liêng này.