Những thực phẩm cần bổ sung trong thời gian ở cữ? Góc chia sẻ từ BS Bích Trang BMT

Sau quá trình sinh nở, cơ thể người mẹ phải trải qua nhiều thay đổi lớn cả về thể chất lẫn tinh thần. Thời gian ở cữ là thời điểm quan trọng để mẹ nhanh chóng phục hồi sức khỏe, đồng thời bảo đảm nguồn sữa dồi dào, chất lượng cho bé. Với góc nhìn của một người làm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe sản phụ, tôi – Bs Bích Trang BMT – muốn chia sẻ một số kinh nghiệm cũng như kiến thức hữu ích về những thực phẩm cần bổ sung trong giai đoạn ở cữ.

Bài viết này sẽ giúp các mẹ nắm rõ hơn về vai trò và cách thức lựa chọn thực phẩm, nhằm đảm bảo một chế độ dinh dưỡng khoa học, hỗ trợ tốt nhất cho quá trình hồi phục và nuôi bé bằng sữa mẹ.

Tầm quan trọng của dinh dưỡng trong giai đoạn ở cữ
Sau sinh, cơ thể người mẹ thường mệt mỏi, mất máu và mất nhiều năng lượng. Ngoài ra, mẹ cần một chế độ dinh dưỡng phù hợp để duy trì nguồn sữa. Do đó, dinh dưỡng giai đoạn ở cữ không chỉ bù đắp những thiếu hụt mà còn hỗ trợ cơ thể nhanh lành thương, phòng chống nguy cơ nhiễm trùng, duy trì sức đề kháng. Hơn nữa, chế độ ăn giàu dưỡng chất trong thời kỳ này còn có lợi cho sự phát triển của bé, giúp bé nhận đủ vitamin, khoáng chất thiết yếu mà cơ thể mẹ cung cấp qua sữa.

Dưới đây là các nhóm thực phẩm đặc biệt quan trọng:
1. Thực phẩm giàu protein

• Protein (chất đạm) là “nguyên liệu” thiết yếu giúp tái tạo mô cơ, làm lành vết thương, đồng thời duy trì năng lượng cho cơ thể. Đối với phụ nữ sau sinh, nhu cầu protein thường tăng cao để hỗ trợ cơ thể hồi phục nhanh chóng và đảm bảo chất lượng sữa.
• Thịt nạc: Thịt bò, thịt lợn, thịt gà. Thịt bò là nguồn đạm, sắt và kẽm dồi dào, hỗ trợ quá trình hình thành hồng cầu và nâng cao sức đề kháng. Thịt gà, thịt lợn nạc cũng dễ tiêu hóa và phù hợp cho sản phụ.
• Cá: Cá hồi, cá quả, cá thu. Ngoài hàm lượng đạm, những loại cá này còn chứa omega-3, rất có lợi cho sự phát triển não bộ của bé.
• Trứng: Trứng gà hoặc trứng vịt, đặc biệt trứng gà chứa các axit amin cần thiết, vitamin D cùng nhiều dưỡng chất quan trọng.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa: Ví dụ như sữa chua, phô mai, váng sữa. Đây là những lựa chọn tốt, đảm bảo bổ sung protein và canxi, đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa.

2. Thực phẩm giàu sắt

• Thiếu máu do thiếu sắt có thể xảy ra thường xuyên ở phụ nữ sau sinh, nhất là khi quá trình vượt cạn có thể gây mất máu. Bổ sung các thực phẩm chứa sắt giúp phòng tránh tình trạng mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt.
• Thịt bò, thịt gia cầm (gà, vịt): Là nguồn sắt dễ hấp thu, hỗ trợ bổ sung nhanh lượng máu cần thiết.
• Gan động vật: Gan bò, gan gà, gan lợn… chứa rất nhiều sắt, vitamin A và các vi khoáng.
• Hải sản như nghêu, sò: Chứa sắt, kẽm, protein.
• Rau màu xanh đậm: Rau bina, cải bó xôi, rau cải.

3. Thực phẩm giàu canxi

• Canxi không chỉ quan trọng với bộ xương của mẹ mà còn ảnh hưởng đến nghiệp dinh dưỡng của sữa mẹ, giúp bé phát triển xương, răng chắc khỏe.
• Sữa và sản phẩm từ sữa: Sữa tươi, sữa chua, phô mai. Ngoài canxi, còn cung cấp protein và các lợi khuẩn tốt cho đường ruột.
• Rau xanh đậm: Rau ngót, cải bó xôi, bông cải xanh (súp lơ xanh).
• Đậu hũ (đậu phụ): Chứa canxi và protein thực vật.
• Các loại hạt: Hạt bí đỏ, hạt hướng dương… giàu khoáng chất.

4. Thực phẩm giàu vitamin C

• Trái cây: Cam, bưởi, ổi… không chỉ chứa vitamin C mà còn có nhiều chất xơ.
• Rau củ: Cà rốt, bí đỏ… cũng chứa vitamin C và beta-caroten.

5. Thực phẩm giàu chất xơ

• Rau củ: Đặc biệt các loại rau xanh (rau ngót, mồng tơi, rau muống), củ quả như bí đỏ, cà rốt, khoai lang.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, gạo nguyên cám, bánh mì đen…
• Trái cây: Chuối, táo, lê… giàu chất xơ.

6. Thực phẩm giàu omega-3

• Cá hải sản giàu omega-3: Cá hồi, cá thu, cá trích.
• Hạt lanh, hạt chia, quả óc chó: Giàu omega-3 thực vật.
•  

7. Thực phẩm giàu choline & i-ốt

• Trứng: Lòng đỏ trứng là nguồn choline tự nhiên.
• Gan động vật: Gan bò, gan gà.
• Hải sản, muối i-ốt.

8. Tầm quan trọng của vitamin D
Vitamin D đảm bảo sự hấp thụ canxi và phốt pho. Việc tiếp xúc ánh nắng nhẹ buổi sáng sớm cũng giúp cơ thể tổng hợp vitamin D tự nhiên. Mẹ có thể kết hợp ăn thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, lòng đỏ trứng, sữa tăng cường vi chất…

9. Bổ sung đủ nước và điện giải
Cơ thể mẹ nuôi bé bằng năng lượng và nước là một trong những nguyên liệu chủ chốt để sản xuất sữa. Mẹ nên uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày, có thể linh hoạt giữa nước lọc, nước ép trái cây, sữa, nước canh. Đối với những mẹ tiết nhiều mồ hôi hoặc thiếu nước do khí hậu nóng, việc đảm bảo điện giải cũng nên quan tâm.

10. Ngũ cốc và khoai củ

• Các loại ngũ cốc như yến mạch, lúa mạch, gạo lứt.
• Khoai lang, khoai tây.

11. Các loại hạt có vỏ
Hạt óc chó, hạnh nhân, hạt dẻ cười, hạt bí…

12. Chú ý bổ sung qua đường thực phẩm và thực phẩm chức năng
Nhiều trường hợp mẹ sau sinh không thể hấp thu đủ dinh dưỡng thông qua bữa ăn hàng ngày do lịch trình bận rộn hay những giới hạn về khẩu vị. Khi ấy, việc trao đổi với bác sĩ để dùng thêm vitamin tổng hợp có thể đóng vai trò quan trọng.

13. Hạn chế thức ăn không lợi cho sức khỏe
Mẹ cũng cần hạn chế các món ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm chứa nhiều đường, nước ngọt có ga hay đồ ăn nhanh, bởi chúng có thể gây tăng cân không mong muốn...

14. Tư vấn chuyên gia
Cơ địa của mỗi người là khác nhau. Lời khuyên từ bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng luôn là cần thiết, đặc biệt khi mẹ gặp khó khăn như đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa...

15. Lưu ý về việc nghỉ ngơi, vận động
Mẹ cũng đừng quên nghỉ ngơi đầy đủ và tập vận động nhẹ nhàng.

Kết luận
Giai đoạn sau sinh là khoảng thời gian “vàng” để xây dựng nền tảng sức khỏe vững chắc, đồng thời tạo ra nguồn sữa lý tưởng cho bé. Bên cạnh việc lựa chọn những nhóm thực phẩm giàu protein, sắt, canxi, vitamin C, omega-3…, mẹ cần đảm bảo lượng nước và chất xơ đầy đủ.
Với tư cách là BS Bích Trang BMT, tôi luôn mong muốn đồng hành cùng các chị em trong hành trình làm mẹ tuyệt vời. Những kiến thức trên hy vọng sẽ giúp mẹ tự tin hơn khi lên thực đơn hằng ngày, lựa chọn thực phẩm phù hợp cũng như hiểu rõ vai trò của dinh dưỡng giai đoạn ở cữ. Hãy biến những bữa ăn sạch, đa dạng thực phẩm thành nền tảng nuôi bé khôn lớn, khỏe mạnh và mang lại niềm vui, hạnh phúc trong giai đoạn ở cữ.