Nguyên dân dẫn đến phù nề tay chân khi mang bầu – Chia sẻ từ Bs Bích Trang BMT - Chuyên gia chăm sóc sức khoẻ Mẹ và Bé

Trong quá trình mang thai, việc cơ thể người mẹ có sự thay đổi lớn về nội tiết tố, tuần hoàn máu và lượng nước là điều hết sức bình thường. Tuy vậy, không ít mẹ bầu tỏ ra lo lắng khi gặp phải hiện tượng phù nề tay chân.
Ngay từ tháng thứ tư hoặc thứ năm, một số mẹ đã cảm thấy bàn chân, mắt cá, thậm chí cả bàn tay mình dần dần sưng phù hơn so với trước kia. Vậy đâu là nguyên nhân của tình trạng này, và làm cách nào để cải thiện?

Phù nề tay chân khi mang bầu
Phù nề tay chân khi mang bầu không phải là dấu hiệu bất thường nếu nó xuất hiện ở mức độ nhẹ và tiến triển dần theo sự phát triển của thai nhi. Thông thường, sự gia tăng tuần hoàn máu, thay đổi nội tiết và nhiều nguyên nhân khác khiến cơ thể mẹ có xu hướng giữ nước nhiều hơn, làm phần cổ chân, bàn chân, bàn tay sưng rõ rệt.
Tuy nhiên, ở một số trường hợp, phù nề có thể là dấu hiệu cảnh báo những tình trạng đáng lưu tâm khác nên các mẹ cần theo dõi sát và tham khảo ý kiến chuyên môn.

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến phù nề tay chân

• Trong thai kỳ, cơ thể người mẹ tăng cường sản xuất máu và chất lỏng nhằm đáp ứng nhu cầu nuôi dưỡng thai nhi. Đây là nguyên nhân hết sức cơ bản nhưng lại tạo nên sự gia tăng rõ rệt về thể tích tuần hoàn, từ đó khiến lượng nước và máu dồn về chi dưới nhiều hơn.
• Bên cạnh đó, do hệ thống tim mạch và tuần hoàn phải làm việc “nhiều ca” hơn bình thường để bơm máu và chất dinh dưỡng đến nuôi thai, áp lực lên tĩnh mạch và mao mạch vùng chân tăng cao. Khi tử cung phát triển, không gian trong ổ bụng ngày càng chật chội, các mạch máu lớn có thể bị chèn ép.

Hệ thống hormone

• Hệ thống hormone trong cơ thể mẹ bầu cũng góp phần làm gia tăng tình trạng phù nề. Khi bắt đầu thai kỳ, nồng độ các hormone như relaxin, estrogen, progesterone thay đổi rõ rệt.
• Relaxin giúp làm mềm mô liên kết, tạo điều kiện cho các khớp giãn nở phù hợp với sự phát triển của thai nhi; tuy nhiên, nó cũng khiến thành mạch trở nên kém săn chắc, làm dòng máu trở về tim “chậm chân” hơn, góp phần khiến chất lỏng ứ đọng ở tay, chân nhiều hơn.

Chế độ ăn uống và dinh dưỡng

• Chế độ ăn uống và dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều hòa lượng nước và muối khoáng trong cơ thể. Trong khi kali hỗ trợ quá trình cân bằng nước và muối, natri lại khuếch đại cơ chế giữ nước, khiến mạch máu khó đào thải bớt phần nước thừa.
• Nếu chế độ ăn hàng ngày thiếu kali và thừa natri, khả năng phù nề sẽ tăng lên đáng kể.

Hoạt động thể chất
Hoạt động thể chất cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Việc đứng hoặc ngồi quá lâu một chỗ, thường xuyên đi giày cao gót, khuân vác vật nặng hoặc làm công việc đòi hỏi phải đi lại liên tục trong nhiều giờ có thể khiến phần dưới cơ thể – đặc biệt là bàn chân, cẳng chân – hứng chịu áp lực lớn, lâu dần dẫn tới phù nề.

Thời tiết nóng bức
Thời tiết nóng bức cũng được xem như một trong những thủ phạm làm mẹ bầu giữ nước nhiều hơn. Cơ thể thường có cơ chế trữ nước để làm mát, hạ nhiệt, gây tăng lượng nước tích tụ ở mô.

Các biện pháp cải thiện

• Chế độ ăn uống

Để cải thiện và hạn chế khó chịu do phù nề, các mẹ bầu có thể áp dụng một số cách sau: Hãy kiểm soát chế độ ăn, đảm bảo bổ sung đủ khoáng chất và vitamin, đặc biệt lưu ý cân bằng kali và hạn chế natri.

• Nghỉ ngơi và thay đổi tư thế

Mẹ bầu nên tránh đứng hoặc ngồi liên tục trong thời gian dài. Khi có thể, hãy tranh thủ gác chân lên cao, giúp hỗ trợ quá trình hồi lưu máu về tim.

Uống đủ nước và vận động nhẹ nhàng
Uống vừa đủ nước giúp cơ thể điều hòa chuyển hóa, đào thải các chất cặn bã, giảm tích tụ muối. Thường xuyên tập các bài thể dục nhẹ như yoga bầu, đi bộ ngắn, bơi lội hoặc duỗi chân, tay nhẹ nhàng giúp cơ bắp linh hoạt, thúc đẩy lưu thông máu.

Sử dụng vớ y khoa hoặc băng ép

• Mẹ bầu có thể cân nhắc sử dụng vớ y khoa hoặc băng ép nếu thấy phù nề nặng. Loại vớ chuyên dụng này có tác dụng hỗ trợ tĩnh mạch, tăng cường đẩy máu lên tim.
• Theo dõi các dấu hiệu lạ và thăm khám định kỳ
• Nếu phù nề gia tăng đột ngột, kèm theo đau nhói, đỏ bừng hoặc vùng da sưng nóng ấm, mẹ bầu không nên chủ quan. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý như huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) hoặc tiền sản giật.

Kết luận
“Nguyên dân dẫn đến phù nề tay chân khi mang bầu” không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng cũng không nên xem nhẹ. Đó là thông điệp cốt lõi để mỗi mẹ bầu tự tin hơn trong hành trình mang thai.
Nếu có cảm giác đau nhức, khó duỗi cơ, kèm chóng mặt hay bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, điều quan trọng là mẹ bầu phải đến kiểm tra y tế kịp thời.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp những thông tin hữu ích, giúp các mẹ bầu hiểu rõ vì sao mình gặp phải tình trạng phù nề chân tay, từ đó chủ động hơn trong việc cải thiện và theo dõi sức khỏe.